Fatsa Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Tayfun Karataş salgın hastalıkla ilgili vaka artışlarının ardından arttırılan tedbirlerin iş dünyasına etkileriyle ilgili bir açıklama yayınlayarak konu ile ilgili hazırladıkları çözüm önerileri ve tedbirleri içeren raporu TOBB’a ulaştırdıklarını belirtti.
Raporun içeriği
Salgın hastalığın ülkemizde etkilerini hissettirmeye başladığı ilk andan bugüne dek ‘Ekonomik İstikrar Kalkanı’ başlığı ile duyurulan finansman olanakları, indirimler ve ertelemeler için öngörülen süre dolmuş, bu süreçte olanaklardan faydalanan sektör temsilcilerinin kullandıkları kredilerin ve/veya ertelenen ödemelerinin geri ödeme dönemleri gelmiş fakat alınan tedbirlere karşın hastalığın seyrinde bir değişiklik olmaması hatta son dönemde tırmanışa geçmesi nedeniyle bu sektörlerde yaşanan ciro kaybının artarak sürdüğü ve alınan desteklerin ve uygulanan ertelemelerin geri ödenmesine imkanı bulunmadığı hatta halen ilave desteğe ihtiyaç duydukları gözlemlenmiştir.
Salgın hastalığın yoğunlaştığı dönemlerde alınan tedbirlerden yoğun etkilendiği gözlemlenen sektörler;
– Restoran, cafe, çay ocağı vb yeme içme yerleri
– Oyun-spor salonları, eğlence merkezleri
– İnsanların toplu olarak bir arada bulunmasına yönelik arttırılan her tedbirden direkt etkilenen karayolu ile taşımacılık yapanlar
– Kısıtlamalar kapsamında faaliyetleri durdurulan özel eğitim kurumları
– Eğitim alanındaki faaliyetlerin kısıtlanması ve/veya durması ile yine bu sektörün etki alanında çalışan okul kıyafetleri üreticileri, kırtasiyeler, öğrenci servisleri, buralara temizlik, güvenlik, yeme-içme kantin ve benzeri hizmet sağlayanlar
– Perakende sektörü – özellikle ulusal zincir marketler karşısında süreç öncesinde de rekabet koşulları ağırlaşan küçük ve orta ölçekli işletmeler
Yukarıda belirtilen sektörlerin temsilcileri öncelikli olmak kaydı ile, ekonomik anlamda süreç geri dönüşü zor bir noktaya ulaşmadan iş akışları normal seyrine dönene, minimum şartlarda ekonomik normallere ulaşana kadar acilen atılması gereken adımlar;
1- İstikrar kalkanı kapsamında duyurulan finansman olanaklarından faydalananların geri ödeme sürelerinin ilave maliyet çıkarılmadan ertelenmesi,
2- Finansman olanaklarından faydalanan fakat halen desteğe ihtiyaç duyanlar da dahil olmak üzere şu ana dek desteklerden sicil bozukluğu ve benzeri nedenlerle faydalanamayanları da kapsayacak şekilde yeni ve uygun koşullu destek paketleri duyurulması,
3- Finansman olanaklarından faydalanabilme oranının arttırılmasında başvuruların akıbetinin tamamen bankaların koşullarına terkedilmemesi hatta bu döneme özel olarak uzun vadeli uygulanamasa veya kalıcı bir sicil affı getirilemese dahi belirli bir süreyi kapsayacak şekilde finansman başvurularında sicil şartı aranmaması,
4- Vergi, SGK-BAĞKUR prim borçlarının indirimli, gecikme zamları af kapsamına alınarak veya bunun gibi yöntemlerle tahsilatının devamı yerine bu ödemelerin ekonomik normale dönüş sağlanana kadar ertelenmesi ve erteleme süresinin gecikme faizi ve benzeri uygulamalardan muaf tutulması,
5- Küçük ve orta ölçekli işletmelerden başlayarak ciro düşüklüğü nedeniyle ödeme dengelerinde en çok sorun yaşanan kalemler olan kira ödemelerinde diğer finansman olanaklarından bağımsız, koşulları sadece bu kaleme özgü bir destek paketi açıklanması,
6- Kısıtlamaların yoğun olarak sürmesi öngörülen dönemin özellikle kış mevsimine denk gelecek olması nedeni ile işletmelerin elektrik, su, doğalgaz, yakıt gibi düzenli ödemelerinde KDV/ÖTV indirimi başta olmak üzere, fatura öteleme ve ilave destek gibi çözümler sağlanması,
7- Salgın hastalığın ilk döneminde Çek Kanunu’nda yapılan değişiklikler bu konuda halihazırda mağdur olan kesimin sorunlarına herhangi bir çözüm getirmemekte, bu konuda sorun yaşayan ve cezai yaptırımlarla karşı karşıya olanlar için borçları geri ödenemez ve sorunu çözümsüz durumda bırakmaktansa borçlarını geri ödemelerini sağlayacak düşük faizli kredi desteğinin sicil durumlarına bakılmaksızın sağlanması, bu sayede bu konuda hem borçlu hem alacaklı tarafta mağdur olarak bekleyen büyük bir kesimin sorununa çözüm bulunması ve ticari akışa hareket kazandırılması,
8- Kısıtlamaların artması ile birlikte temel ihtiyaç maddelerinde ve eldiven, maske, dezenfektan gibi süreç boyunca ulaşımında sıkıntı yaşanmaması gereken malzemelerde hem lojistik sıkıntıları yaşanmaması hem de daha önce örnekleri görüldüğü gibi fırsatçılığa mahal verilmemesi açısından alt-üst fiyat belirlemesi yapılarak, standardizasyon bakımından koşullara uygunluğun düzenli denetlenmesi,
9- Mevcut hali ve piyasanın değişken koşulları nedeniyle, uzun zamandır Kısa Çalışma Ödeneği ile yaşamını idame ettirmekte olan kesimin koşuları her geçen gün zorlaşmakta, bu kapsamda sunulan faydalar artık yetersiz kalmaktadır. Kısa Çalışma Ödeneğinin koşullarının acilen gözden geçirilmesi, gerekirse rapor başında belirttiğimiz en çok etkilenen sektörler önceliğe alınarak aşamalı şekilde Kısa Çalışma Ödeneği koşullarında iyileştirmeler yapılması
10- Belirli bir sayının üzerinde işçi çalıştıran özellikle Organize Sanayi Bölgelerinde üretim yapan fabrika ve işletmelerin çalışanları için salgın hastalık kapsamında işverence alınan – alınması öngörülen tedbirlerin düzenli olarak kontrolünün yapılması, güvenli çalışma ortamı sağlanması ve bulaş riskinin düşük tutulması noktasında bu kesim için Sağlık Bakanlığı koordinasyonunda belirli aralıklarla hızlı PCR testi yapılmasını sağlayabilecek bir çözüm geliştirilmesi.
