TMO’nun fındık satış kararını değerlendiren Altınordu Ziraat Odası Başkanı Atakan Akça, fındığın bir ihraç ürünü olduğuna dikkat çekerek, “Üreticinin kazancına ve direkt ülkenin kazancına gem vurmuştur. Bu hatanın bir an önce telafi edilmesi gerekir. Satılmamalı ama satılacaksa fiyat en düşük şu anda 70 TL olması lazım. Ben fındığın 70 TL’nin altında satılması üreticiye ihanettir diye düşünüyorum.” dedi.
Akça şu açıklamayı yaptı: Sezonun ilk günlerinde serbest piyasada fındık fiyatları hakikaten TMO’nun çok aşağı seviyelerinde seyrediyordu. O nedenle birçok üretici TMO’ya yöneldi. TMO sezonu bitirdiği 31 Aralık 2022 itibariyle 180 bin ton gibi bir fındığı depolarına aldı. Üreticinin tercihi bu doğrultuda gerçekleşti. Buraya kadar süreç olumlu bir şekilde yönlendirildi. Fakat biz o süreçti üreticilerin de sesi olarak şunu dillendirmiştik TMO aldığı fındığı mart ayının başına kadar satmamalı.
FINDIK BİR ANDA 6-7 TL DÜŞTÜ
Aralık ayının 15’inden sonra artış gerçekleşmeye başladı. TMO fiyatlarına çıkan bir serbest piyasa akabinde TMO alımı durdurduktan sonra bile gelen talep doğrultusunda neredeyse 62-63 TL hatta 64 TL bandına kadar yükseldi. Fakat TMO’nun aldığı bir kararla 1 Şubat’ta elinde bulunan eski fındığı yani 18 bin ton 20 bin ton elindeki fındığı 58 TL’den, yeni sezon fındığında 61 TL’den satma kararı aldı. Bundan sonra serbest piyasada sert bir düşüş gerçekleşti. 50 randımanlı fındık 60-61-62 TL bandında işlem görürken bir anda 54-55-56 TL seviyelerine geldi.
ÜRETİCİNİN VE ÜLKENİN ÇOK BÜYÜK KAYBI VAR Burada 6-7 TL gibi çok sert bir düşüş var. Biz yetkilileri aradık. Yetkililer ile temas kurmaya çalıştık fakat yapmış olduğumuz çaba sonuç vermedi. Temas kuramadık. Burada üreticinin elinde mal kalmadı diye düşünenler olabilir. Bu manavın veya tüccarın elindeki mal diye bakılabilir. Bunlar tepki sesini yükseltiliyor diyenler olabilir ama bana göre çok yanlış bir tavır olur. Çünkü ziraat odalarının ve fındığa sahip çıkan kesimlerin yapmış olduğu çağrı sonucunda birçok üreticimiz fındığını emanete bile bırakmadı. Üreticinin elinde ürün var. Şuanda biliyoruz ki Türkiye genelinde üreticinin elinde 70-80 bin ton civarında bir ürün var. Bu üretici ton başına neredeyse 6-7 bin TL düşük fiyata ürününü satmakla karşı karşıya gelmiştir. Buda üreticinin hakikaten çok büyük bir kaybıdır artı ülkenin çok büyük bir kaybıdır.
YETKİLİLER SEBEBİNİ AÇIKLAMAK ZORUNDA Fındık bir ihraç ürünüdür, bu unutulmasın. Bu zaruri bir ihtiyaç ürünü değildir. Yani fındık ihraç ürünüdür sanayi ürünüdür. Dolayısıyla bu ürünün yüzde 90’ı yurt dışına satılmaktadır ve satış fiyatı dolar üzerindendir. Fındık fiyatları 64 TL bandına çıkmışken ve bu fındığın yüzde 90’ı yurt dışına ihraç edilirken bu ülkeye en yüksek derecede tarım ürününün döviz girdisi sağlayan bir ürün iken bu girdinin aşağı düşmesine bu fiyatların aşağı düşmesine sebep olacak şey nedir? Bunu yetkililere sormak istedik ama cevabını alamadık veya iletişim kuramadık.
DOĞRU OLAN SATIŞTAN VAZGEÇMEKTİR
Ben satışa ile alakalı talep toplamanın bir an önce geri çekilmesini ve yapılacak bu doğru kararın da tekrar serbest piyasanın yükseliş sağladığı o günlere geri dönülmesi olduğunu düşünüyorum. Bu bir akıl tutulmasıdır bana göre. Ya biz eski fındığı satıyoruz genelde diyebilirler. Eski fındık satmak bile şu anda ellerindeki yeni fındığın fiyatını belirlemekle alakalı yeni bir kriterdir. Mantık olarak ben 26,5 TL’ye aldığım fındığı 58 TL’ye satıyorum demezsiniz. Normal ticaret kurallarına göre bakarsanız. Bu doğru gibi görünür ama bu kesinlikle doğru değildir. Çünkü bu ürün yurt dışına ihraç edilen ülkemize müthiş bir döviz girdisi sağlayan bir tarım ürünüdür.
70 TL’NİN ALTI İHANETTİR
Dolayısıyla burada yapılan bu yanlış direk üreticinin kazancına ve direk ülkenin kazancına gem vurmuştur. Bu hatanın bir an önce telafi edilmesi gerekir. Satılmamalı ama satılacaksa fiyat en düşük şu anda 70 TL olması lazım. Bu fiyat şubat ayı içindir. Sonrasında kademeli artış olmalıdır. Ben fındığın 70 TL’nin altında satılması üreticiye ihanettir diye düşünüyorum.”
